DALF: Digital Archive of Letters in Flanders

Aanzet tot digitaal brievenarchief van negentiende- en twintigste-eeuwse Vlaamse schrijvers

Editiewetenschap

Over dit archief

In 2002 startte de onderzoeksafdeling CTB van de KANTL met een langdurig project dat nog steeds loopt. Het beoogt een digitaal archief aan te leggen van duizenden brieven die tijdens de negentiende en twintigste eeuw door Vlaamse schrijvers zijn geschreven. Omdat het onderzoek daarvoor in een internationale context werd verricht, kreeg het project een Engelstalige naam: 'Digital Archive of Letters in Flanders' (DALF).

DALF is bedoeld als een ‘container’ waarin heel wat digitale brievencorpora en -edities worden ondergebracht. De digitale bestanden die daarvan aan de basis liggen, zijn volgens eenzelfde codeerstrategie tot stand gekomen, met name de speciaal daarvoor ontwikkelde DALF Guidelines for the description and encoding of modern correspondence material.

De brievenprojecten die door het CTB worden uitgevoerd, zorgen voor het grootste aandeel van dat digitale brievenarchief. Daarnaast kunnen er ook andere brievenedities aan DALF worden toegevoegd, zoals masterproeven die aan Vlaamse universiteiten worden voorgelegd.

Terwijl de editeurs of 'toeleveraars' van DALF in de productiefase van hun project op een erg gelijkaardige manier coderen, kan de output van hun werk worden aangepast aan de specifieke eisen van hun onderzoek en/of publiek. Zo kunnen de gecodeerde bronnen als ruwe XML-documenten worden bewaard, maar ze kunnen ook verder worden ontwikkeld tot dynamische online edities of klassieke papieren publicaties.

Guidelines

DALF is bedacht en ontwikkeld in de periode waarin de vierde versie van de TEI Guidelines van toepassing was (P4). Daarin zijn allerlei manieren beschreven om talloze vormkenmerken van specifieke tekstsoorten te coderen. Ze omvatten apart beschreven tagsets voor onder andere proza, poëzie, drama en gesproken tekst. Brieven werden er echter niet (apart) in behandeld. Daarom werd binnen het CTB zelf onderzoek gevoerd naar de karakteristieke kenmerken van de brief. Er werd ook een theoretisch model uitgewerkt om correspondenties te beschrijven en te transcriberen. Het resultaat daarvan was de DALF DTD, een uitbreiding van de toenmalige TEI Guidelines, waartoe DALF zich op drie manieren verhoudt:

Een groot aantal TEI-elementen werd zonder meer overgenomen. Het gebruik van die elementen komt dus volledig overeen met wat in de TEI Guidelines (P4) is beschreven.
Een kleiner aantal TEI-elementen werd in een gewijzigde vorm overgenomen, om aan de specifieke noden van de brievenediteur te kunnen voldoen.
Een nog beperkter aantal elementen werd speciaal voor de DALF DTD gedefinieerd, omdat in de TEI Guidelines geen suggesties terug te vinden waren om bepaalde brief-specifieke kenmerken te kunnen coderen.

DALF - nu en straks

Met de publicatie van het brievencorpus rond Van Nu en Straks werd de pilootfase van het DALF-project afgerond. Ruim 1.400 gecodeerde brieven werden daarmee aan het digitale brievenarchief toegevoegd. Dat is al heel wat, maar uiteraard nog maar een fractie van de brieven die in het Antwerpse Letterenhuis worden bewaard.

Het CTB wil in samenspraak met diverse partners (zoals het Letterenhuis en de Vlaamse universiteiten) een stappenplan uitstippelen voor een graduele en structurele uitbreiding van DALF.

Meer informatie

Zie ook de Engelstalige introductiepagina bij de DALF Guidelines.

Dit zijn de relevante technische bestanden:

de DALF-DTD bestanden
de online HTML-versie daarvan
de HTML-versie voor offline gebruik (262kb)

Download hier als PDF

Document

docall.pdf

Artikelen

Dit is een beknopte selectie uit de theoretische en beschouwende artikelen over diverse aspecten van het project:

Vanhoutte, Edward. 'Een brief is een brief is een brief etc. Structurele en semantische problemen bij de elektronische editie van correspondentie.' in: Edward Vanhoutte & Yves T'Sjoen (eds.), Epistolaria. Tekstgenetische studies. Antwerpen: AMVC, 2003, p. 141-159.
Vanhoutte, Edward & Ron Van den Branden, 'Describing, Transcribing, Encoding, and Editing Modern Correspondence Material: a Textbase Approach'. In: Fred Unwalla & Peter Shillingsburg (eds.) Computing the edition. Toronto: Toronto University Press. [pdf]
Vanhoutte, Edward & Ron Van den Branden. 'Presentational and Representational Issues in Correspondence Reconstruction and Sorting.' in: Mats Dahlström, Espen S. Ore, & Edward Vanhoutte (eds.), Electronic Scholarly Editing – Some Northern European Approaches. A Special Issue of Literary and Linguistic Computing, 19/1 (2004): 45-54.
Van den Branden, Ron & Edward Vanhoutte. 'DALF: een model voor de multifunctionele verwerking van brievencollecties.' in: Isabel Rotthier (red.). Bron van inspiratie. Het archief van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Themanummer van Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 114/3 (2004): 383-400.