Een tiental vrijwilligers van het Brugse Guido Gezellegenootschap kwamen samen in de Brugse hoofdbibliotheek Biekorf om aan de slag te gaan met de briefwisseling van Guido Gezelle. In een eerste fase ontcijferen ze 400 brieven met correspondenten die verbonden waren aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge, onder wie Hugo Verriest en Leonard De Bo. Het uiteindelijke doel van het project is een wetenschappelijke online teksteditie van de volledige brievenverzameling – 7700 stuks! – die in het Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge bewaard worden.
Voor dit project delen diverse wetenschappers, vrijwilligers en andere partners hun kennis. De digitale editie van deze brieven is een project van het Guido Gezellearchief (Openbare Bibliotheek Brugge), het Guido Gezellegenootschap, het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (KANTL) en het Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Nederlanden (Universiteit Antwerpen).
De brieven van Gezelle
Gezelle zelf wist als geen ander een wijd netwerk van 'Gezellianen' te mobiliseren. Dat leidde tot een belangrijke brievenverzameling met 7.700 brieven, die in het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge bewaard worden. De brieven lopen van 1854 tot 1899, en zijn afkomstig van familie, vrienden, oud-leerlingen, kennissen en andere correspondenten. Ze hebben een grote waarde voor de Gezelle- en literatuurstudie, maar ook voor de studie van de geschiedenis van het religieuze leven, onderwijs, pers, taal- en volkskunde of mentaliteitsgeschiedenis. Door de brede invalshoek vormen ze de meest bevraagde collectie uit het archief. De vragen komen zowel van wetenschappers als van mensen die via google ontdekken dat hun voorouder één van de 1.800 correspondenten was waarmee Gezelle contact had.
Digitale ontsluiting
Met uitzondering van wat voor de Gezellestudie relevant was, bleef de inhoud tot op heden grotendeels onbekend. Dit heeft niet alleen met de omvang van het archief te maken, maar ook met Gezelles gewoonte om zijn brieven in stukken te knippen om het papier te recycleren. Zo’n 400 brieven werden in de repro-studio van de Openbare Bibliotheek Brugge ingescand en toegevoegd aan de online-catalogus. Een andere drempel voor de ontsluiting zijn de vaak moeilijke handschriften, die de consultatie, ook digitaal, in de weg staan. Met dit nieuwe participatieproject willen de betrokken partners daar verandering in brengen. De ingescande brieven zullen immers voorzien worden van een wetenschappelijke teksteditie met notenapparaat.
Participatieproject
Vier partners slaan de handen in mekaar en bundelen zo hun wetenschappelijke kennis: het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteit Antwerpen, het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) en de leden van het Guido Gezellegenootschap. Tien vrijwilligers van het Guido Gezellegenootschap stellen hun tijd en kennis ter beschikking. Ze kunnen verder werken op de eerste ruwe transcripties die gemaakt werden aan de UA onder leiding van Gezellekenner en Academielied Piet Couttenier. Ze vergelijken de transcripties met de scans van het origineel en zorgen voor een wetenschappelijke teksteditie met notenapparaat. Ze worden hiervoor begeleid door het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie, dat reeds eerder online brievenedities van o.a. Stijn Streuvels en Van Nu en Straks publiceerde. Het gaat vooral om het uitdenken van de codeerstrategie, het begeleiden van het codeerwerk, de verwerking van al deze gegevens en het creëren van een gebruiksvriendelijke online editie waarin de brieven kunnen worden doorzocht en bekeken.
Het enthousiasme van de deelnemers en de partners is hartverwarmend. De eerste stappen zijn gezet om het onmogelijke waar te maken: een monumentale brieveneditie van één van Vlaanderens belangrijkste schrijvers. De eerste resultaten worden voorgesteld in het najaar van 2019 op de studiedag van het Guido Gezellegenootschap.
Deel deze pagina