Samen met een groep enthousiaste vrijwilligers maakten deze partners samen een online editie van de briefwisseling tussen Guido Gezelle en de leraars van het Sint-Lodewijkscollege. De online editie is raadpleegbaar via Gezelle.be, een website over het leven en werk van de bekende priester-dichter.
Ontdek de brieven van Gezelle hier!
De leraars van het Sint-Lodewijkscollege en hun brieven
Het Sint-Lodewijkscollege was een belangrijke katholieke school in het 19de-eeuwse Brugge. Prominente figuren als Leonard Lodewijk De Bo en Hugo Verriest waren er leraar. Ze gaven hun bewondering voor Gezelle en hun passie voor taal en cultuur door aan collega’s en leerlingen. 51 leraars van het college correspondeerden met Gezelle. In de regel priester, vormden ze samen een intellectuele elite in Brugge en West-Vlaanderen. Uit de 500 brieven blijkt dat Gezelle een centrale rol vervulde binnen dit netwerk. Hij bewerkte hun publicaties en gaf hen raad. Ze schrijven bijvoorbeeld over de vernederlandsing van wiskundige termen voor het onderwijs, of over Latijnse werken, maar ook over Middelnederlandse literatuur, de Vlaamse liederenschat, religieuze stoeten, de studentenbeweging enz. Deze leraars waren vaak de medewerkers en lezers van Gezelles tijdschriften. Zo geven de brieven ons een goed inzicht in de voedingsbodem en doelgroep van ‘t Jaer 30, Rond den heerd, Loquela en Biekorf.
Participatieproject
De digitale brieveneditie is het resultaat van vele duizenden uren werk gedurende drie jaar en was enkel mogelijk door een unieke samenwerking. De vrijwilligers van het Guido Gezellegenootschap namen de uitgave van de teksten voor hun rekening. Ze konden hiervoor verder werken op de resultaten van een eerder initiatief in het Centrum voor Gezellestudie aan de Universiteit Antwerpen (door professor en Academielid Piet Couttenier). Het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge coördineerde het brievenproject. Het identificeerde de brieven en leverde de digitale beelden. Het begeleidde de vrijwilligers en was verantwoordelijk voor de eindredactie. Het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie van de KANTL zorgde voor de technische begeleiding en ondersteuning van het project, alsook voor de ontwikkeling van de editie zelf.
Wetenschappelijke digitale editie
De brieven van het Sint-Lodewijkscollege zijn nu beschikbaar in een online editie waarbij je zowel de afbeelding van de brief als de tekst zelf te zien krijgt. Die is vlot leesbaar voor een eerste kennismaking. Je kan ook kiezen voor een historisch-kritische versie, waarbij je de verschillende tekststadia en de tekstvarianten kan zien. Daarin zijn ook alle ingrepen van Guido Gezelle zelf weergegeven. Hij herwerkte de tekst tot artikels voor zijn tijdschriften, hij schreef er poëzie op of verknipte ze tot taalkundige fiches.
Om de brieven beter te kunnen begrijpen, is de brieftekst verrijkt met commentaar bij personen, verenigingen, plaatsen, titels van Gezelles werken en gedichten en gebeurtenissen uit Gezelles leven. Er zijn ook bibliografische verklaringen en inhoudelijke verduidelijkingen. De vrijwilligers identificeerden maar liefst 576 verschillende personen en organisaties in de brieven. Voor elk van hen deden ze opzoekingen en schreven ze een korte biografie. Er werden ook een vijftigtal nieuwe, soms onbekende of verdwenen brieven geïdentificeerd in andere archieven en publicaties.
Gezelle.be
Gezelle.be is de poort tot de brieven. Je kan er grasduinen in de wetenschappelijke editie of je laten leiden langs andere leuke paden. Maak kennis met de personen op het biografische plein, lees de prikkelende citaten en volg een heus WhatsApp gesprek tussen verschillende correspondenten. Een galerij toont je de mooiste brieven. Er zitten echte pareltjes tussen vanwege het papier, de inkt, allerlei tekeningen, de manier van schrijven of de sierlijke handtekeningen.
Volgend project: Guido Gezelle en de KANTL
Guido Gezelle was stichtend lid van de KANTL. Dat leidde tot een drukke briefwisseling met de medeleden, zo’n duizend brieven in totaal. Het gaat om prominente figuren uit het toenmalige literaire leven in Vlaanderen, Frans-Vlaanderen, Nederland en Friesland. Na het pilootproject met de brieven over het Sint-Lodewijkscollege volgt een editie van deze duizend brieven over guido Gezelle en de KANTL. De publicatie daarvan wordt verwacht in 2021.